Mark 12

Pangateningkala Ore Ta Ragau Reke Pa'talo Rea

1Nae Iesus ke paturu ta pangamologa te ri ka pangateningkalame minakai roma: “Ka agau te ke momo, ba i ke kuma ka ura te eke toa'e gerepeme ngia. Na ke kavitotokale ura laeala ka savanau a i a lollo. Ba ngallo nga ura laeala i ke kilia lulu te ore nga pa'tangapelange gerepeme ba kumangng ka uain ngia. Ngarume na i ke kuma ka bale e loa lakailu ore nga agau e ellapatali ta ura laeala. Ka ine kuma ka oru nginngina tapu, na i ke pa'taloe ragau palu ta ri kelangpatali ta ura laeala. Na ke loa ta maga te e ngatauga. 2Ngarume, ka ina kae e nga lalang ke lele, na i ke ba'e akumangngatulu te a kanna ta ragau nginngina ra i pa'talo rea, ta baina ri ngeke tunge kana kaning palu nga ura laeala. 3Ava ra nginngina ra i pa'talo rea keke balia akumangngatulu laeala, na keke bagaliumane ka kamana. 4Ba ngarume muni na ura tamana laeala ke ba'e akumangngatulu a kanna te muni, na ke loa. Na keke balia akumangngatulu laeala nga kunna ba keke pavalengea. 5Na i ke ba'e te muni, na keke sapune akumangngatulu laeala. Minmina na i ke ba'e ra kumangngatulu papatu, na keke name ka palu ba keke sapune pattoto.

6“Na ura laeala tamana ka kanna ka agau kena muni ta i bange. Ka i tuna a i materaumane. Minmina na i ke ba'e tuna ngarume bavakena te ri ka rolengana roma, ‘Ri keke la longa te tugu.’

7“Ava ka ina ragau nginngina ra i pa'talo rea ke kele tuna, na ri keke palirole kerea roma, ‘Aekia ka i a ura tamana tuna. Ita ngaka sapune nga baina nga kara ka ura laekia.’ 8Minmina na keke sapune, na keke gulaemalaga kia nga ura.”

9Nae Iesus ke ballage reke longlonge pangateningkala laeala roma, “Minmina na, ura tamana ke la maingamia ka ragau nginngina ra i pa'talo rea? I ke la atung, na ke la samungpunu rea. Na ke la tungnge ura laeala ta ragau pattoto. 10Ke meimia, miau ka sana ka kele pangamologa laeala eke pa'e pala nga Lau Ae Nutu Kanna ae? Ke role roma,

“‘Lollo ama ra popongpita ke tangulelea
ke lele i a lollo kena a kana ka gingginga ma maisi e maisgingging ka bale;
11Nutu a i a Avolau ke kuma ka ollaeala,
na mangng ka kele, na ke pe raumana.’”
12Na ra pangalomatanakana nga bangapagame ba re kapunu nga pirisme ka loreamatana roma, nga pangateningkala laeala i ke rorolea pangamologa e te ri mana. Minmina na keke sissilia pamau ta ri launge ka panna inaeala mana. Ava keke matautaue maluame. Ka baina keke ka'e eke lao.

Balinglaga Re Ta Takis Reke Tungtungu Rea Ta Gavaman

13Ngarume na ri keke ba'e Parisio palu kala nga ragau palu onreke pato rea kae Erotome ta ri launge Iesus ka pangamologanganame. 14Minmina na ragau nginngina keke loa te Iesus, na keke role kia roma, “Apangalomatanakana, mangng ka lomangngmatana roma, pangamologa ra kaning ka kaomannmannangana ki, ba one ko sano matautaue agau te ta ko sano pulia te ngailu nga tetoto. Ke sa. One ko palomatantane ragau kurumea Nutu lonangana mannangana. Minmina na ngo turupaga mangng, one ka longvavai mina ngaetai? Bangapagame keke parototokala ita ta tungnge takisme te Sisa, o ke sa? 15Ita ngaka tungtungu rea, o ke sa?”

Avae Iesus ka lonamatana roma, keke goga'e ta launge ka pangamologangana mana. Minmina na i ke ballaga rea roma, “Ke maimia aka amva ta launga iau ka balinglaga a kanmiau? Ka atu ka lollokanna te nasorong, nga iau kele.” 16Na keke atu ka lollokanna te te i. Na i ke ballaga rea roma, “Tai ka kannuna ba giana ikia?”

Na keke ale roma, “Orae Sisa.”

17Nae Iesus ke role kerea roma, “Ngaka ale oru rae Sisa kanna te Sisa, ba ngaka ale oru rae Nutu kanna te Nutu.”

Na ka ineke longe Iesus alangana laeala, na keke kallo raumana.

Iesus Ke Pamologa Ta Sigingpaga Nga Mateng

18Nae Sarusi palu keke atu te Iesus ta ri balinglagange ka balinglaga te. Ka ri ra ragau ra sana loreapatokona roma, reke mate keke la sigingpaga nga mateng muni. Minmina na ri keke role kae Iesus roma, 19“Apangalomatanakana, pala nae Moses ke pa'e pangamologa ore role kamangng roma, ngaroma apanung te tataokia nge matepatalia napengana ba ka sana nerea goe, na apanung laeala teiteikia nge ravupaga ka avale laeala ta baina tataokia nga nena ka goe nge i. 20Na ngo kele. Ka pana lima ba lua ra panung ra ri ra koli keke momo. Ba ri ka tamarea kena. Na ne kapunu ke kamapitakama ka avale te, ava ri pana lua ka sana nerea goe. Ngarume na apanung laeala ke mate. 21Na ngarume na, na lua ke ravupaga ka avale laeala, ava ri pana lua ka sana nerea goe. Na apanung laeala ke mate. Na na mologi ka tongana kena mana. 22Minmina na mateng ke rongo ka pana lima ba lua nginngina ra koli kinung, ba ri kinung ka sana nerea goe. Na ngarume bavakena, na avale laeala ke mate bole. 23Minmina na nga kae e nga sigingpaga nga mateng ngarume, na tai mannangana ka la napengana nga avale laeala kurumea, ri pana lima ba lua ra koli kinung keke kamapitakama kia?”

24Nae Iesus ke role kerea roma, “Miau ka sana lomiaumatana ka pangamologa reke momo nga Lau Ae Nutu Kanna, ba ka sana lomiaumatana kae Nutu ginggingngana bole. Minmina na miau kaka taopa. 25Iau ka role minmina kurumea, ngarume, nga ina reke mate ke la sigingpaga nga mateng, na ri ke sane ke la kamangapitakama. Ba ke sane ke la palingtunga rea ta ri kamangapitakama bole. Ke sa. Ri ka la tongarea kena ma anggelo reke momo nga Nutu mallena nga tava. 26Ava nga sigingpaga nga mateng, miau ka sana ka kele pangamologa laeala nga lau ae Moses pa'e pala ae? Nga pangamologa inaeala ore role ta bega a sia lele ngia Nutu ke role kae Moses roma, ‘Ka iau ae Nutu ae Abaram, bae Aisak, bae Iekop.’ 27Minmina na ka sana i ae Nutu orae ragau reke mate. Ke sa. Ka i ae Nutu orae ragau reke mauli. Miau kaka taopa bavakena!”

Bangapaga Ae Nutu Kanna Ore Bollau Raumana

28Na agau te apangalomatanakana nga bangapagame ke atu, na ke longe Iesus kala nga Sarusime ka ineke pantente ka pangamologa. Ba i ke kelapatokone inae Iesus alamasia pangamologa ra kanrea. Minmina na i ke ballage Iesus roma, “Bangapaga a taru ke bollau raumana nga bangapagame kinung?”

29Nae Iesus ke ale roma, “Bangapaga e bollau raumana ka i a bangapaga laeala inae Moses role pala roma, ‘Miau re ngae Israel, ngaka longo nasai! Avolau a i ae Nutu ae ita ka i kena mana. Ka sana Avolau te muni. 30Minmina na one ngo materaumane Avolau a i ae Nutu ae one ka long iname kinung, ba ka longmatenganame kinung, ba ka longmatananganame kinung, ba ka gingging ngangame kinung.’ 31Ba na lua ke role minakai roma, ‘One ngo materaumane agau tetoto basema ino materaumana one muni.’ Ka sana bangapaga te bollau muni nga bangapaga lua nginngina.”

32Na agau laeala apangalomatanakana nga bangapagame ke ale Iesus roma, “Apangalomatanakana, pangamologa laeala a kaning ka kaomannmannangana kia ino role roma, Nutu ka i kena mana ba ka sana Nutu te muni. 33Ba agau nge materaumane ka lona iname kinung, ba ka lonamatananganame kinung, ba ka ginggingnganame kinung, ba nge materaumane agau tetoto basema ine materaumane i muni. Bangapaga lua nginngina keke bollau raumana nga tungame kinung ra ragau ke raupitpita rea ba posime kinung onreke balvali rea beke tungtungu rea ma tunga te Nutu.”

34Na ka inae Iesus kele ina agau laeala ale basema agau a lonamatanakana, na i ke role kia roma, “One ko sano momo ngatauga nga Nutu kelangpatalingana.” Ba ngarume nga kae laeala, na ragau kinung keke matau ta ri balinglagange Iesus ka balinglaga palu muni.

Karais Ka I Ae Revit Sivuna Mana Ae?

35Na ka inae Iesus palomatantane ragau nga ina re nga tempel, na i ke ballaga rea roma, “Ke meimia, na ra pangalomatanakana nga bangapagame keke patpatoe Karais roma i ae Revit sivuna? 36Pala nae Revit muni ke role kurumea Kannu E Tupu taongamugangana kia roma:

“‘Nutu a i ae Avolau ke role kae Avolaukau roma:
“One ngo tara nga bava nga kamau e pe nga malle a alangpaga
ta nge lele nga kae laeala ina iau la ulongpisiginge reke bai'iu kone ngape nga kaeng sianame.” ’
37Revit muni ke patoe agau laeala kae Avolaukia. Minmina nae Karais ka i ae Revit sivuna mana mina ngaetai?”

Iesus ke role minmina, ba malua laeala e bollau ka loreasereng raumana ta longnge pangamologanganame.

38Ba ka inae Iesus palomatantane ragau, na i ke rorole kerea roma, “Ngaka ella miau masi ta ra pangalomatanakana nga bangapagame. Ri keke materaumana ta taongataliunga ka lungapaga re ngapotu onreke gavili ta roleng roma, keke ngailu nga ragau pattoto. Ba keke matea ta ragau alangapaga rea nga malle nge nga katungkala. 39Ba keke matea ta tarang nga tarangapai re kapunu ngallo nga bale nga sinagog ba nga malle re nga alangpaga nga kaning reke bollalau. 40Ba ri ka kaoreaginapitpite ra bale ra nareatale memena ke matepatali rea ta ravunge bale nga ri. Ba keke bavai ka kavanga reke gavili ta baina ragau pattoto ngeke longo rea na ngeke kinpataea giareame. Minmina nae Nutu ke la tungnge alang e soali raumana te ri. Ba alang e soali laeala ke la bolinglaunga raumana nga alanga e soali orae ragau pattoto onre sane ke kuma minmina.”

Avale A Natale Matepatalia Tungngana Ka Tunga Te Nutu

41Nae Iesus ke tara kokoro ta malle a ragau ke pullulue lollokanna re nga tunga rea te Nutu ngia ngallo nga tempel. Na i ke elle malua ineke pullulue lollokanna ra kanrea nga malle laeala. Ba ra kilipukana papatu keke pullulue lollokanna papatu. 42Na avale te a sillolo ora natale matepatalia ke atu, na i ke pullue lollokanna lua ra kopa onreke sisina. Ba lollokanna nginngina kunrea ke sina raumana.

43Minmina nae Iesus ke kiue barangalele ra kanna te i, na ke role kerea roma, “Iau nga role kamiau ka kaomannmannangana roma, avale laeala a sillolo ora natale matepatalia ke pullue lollokanna papatu raumana nga ragau kinung onreke pullue lollokanna nga malle e nga pulinglunge lollokanna ngia. 44Iau ka role minmina kurumea, ri ka kanrea lollokanna papatu ba keke tunge palu mana, ava kanrea lollokanna papatu keke momo tale. Ava avale laeala ka kanna lollokanna tutuna nga koling kaning ba ke pullue ri kinung.”